4 / 4
Fjölmörg
næringar-
efni hafa hlutverki að
gegna varðandi beina-
uppbyggingu. En ég
tel ekki á nein hallað
þó ég geti sérstaklega
tveggja efna, stein-
efnisins kalks og D-
vítamíns. Nýlega hefur
ráðlagður dagskammtur (RDS) fyrir þessi efni
verið endurskoðaður þar sem tekið er mið af
nýjustu rannsóknaniðurstöðum á sviði næring-
arfræði. Þannig hefur ráðlagður dagskammtur
af kalki verið lækkaður lítillega fyrir börn í 700-
800 mg á dag (var 800 mg) og fyrir unglinga í
1000 mg á dag (var 1200 mg). Aftur á móti hefur
RDS af D-vítamíni verið hækkaður fyrir fullorðna.
Þannig hefur RDS fyrir fullorðna upp að 60 ára
aldri verið hækkaður úr 7 míkrógrömmum á dag
í 10 míkrógrömm og fyrir þá sem eldri eru úr 10
míkrógrömmum í 15 míkrógrömm.
Ráðlagðir dagskammtar (RDS) eru það magn
nauðsynlegra næringarefna sem talið er full-
nægja þörfum alls þorra fólks.
Dæmi um fæðu og kalkmagn:
200 g af mjólk, 230 mg; 200 g af skyri, 220 mg;
200 g af jógúrt, 250 mg; 25 g af osti, 160 mg; 50
g af hörfræi, 105 mg; 50 g af hafrahringjum, 85
mg; 100 g af spínati, 130 mg; 100 g af spergil-
káli 100 mg.
Hvað varðar D-vítamín þá hefur það þá sér-
stöðu að með aðstoð sólarljóssins er vítamín-
ið framleitt í líkama okkar og nægir manni með
ljóst hörund að vera úti við í björtu í 10 til 20
mínútur á dag. D-vítamín finnst ekki ríkulega í
fæði og því mikilvægt að fólk, sem einhverra
hluta vegna á erfitt með að fara út fyrir hússins
dyr, neyti D-vítamínríkrar afurðar eins og lýsis
en sem dæmi má taka að ein teskeið af þorska-
lýsi gefur um 12,5 míkrógrömm.
Kalk og D-vítamín - beinanna vegna
Ólafur G. Sæmundsson,
næringarfræðingur
Kjúklingur með
sprotakáli
700 g frosið sprotakál
1 kjúklingur, steiktur
2 dósir kjúklingasúpa
100 g rjómaostur án bragðefna
100 g sýrður rjómi 10 eða 18%
1/2-1 tsk karrí
100 g 26% ostur, rifinn
1 bolli brauðmylsna, ókrydduð
3 msk smjör, brætt
Hitið ofninn í 175°C. Sjóðið brokkolí eftir leið-
beiningum á pakka. Látið leka vel af því og raðið
í eldfast mót. Skerið kjúklingakjötið í bita og raðið
yfir. Blandið saman súpu, rjómaosti, sýrðum
rjóma og karríi. Dreifið yfir kjötið. Stráið ostinum
yfir. Blandið saman brauðmylsnu og smjöri, og
dreifið yfir ostinn. Bakið í u.þ.b. 30 mín.
Næring og mataræði verða meginþema bein-
verndardagsins í ár og raunar þema ársins.
Í tilefni af því birtum við hér „beinvæna“
uppskrift.
Föstudaginn 7. apríl var haldinn fræðsludagur á vegum ÍSÍ, fyrir fólk á besta aldri, undir yfirskriftinni „hreyfing og
heilbrigði“ í samstarfi við Beinvernd og Hjartaheill. Þar voru flutt fróðleg erindi og endað á kynningu í stafgöngu.
Seinnipart árs 2005 hófust reglulegir fræðslu-
fundir um byltu- og beinvernd á vegum Slysa-
og bráðasviðs Landspítala háskólasjúkra-
húss á göngudeild G-3. Þeir þættir sem frætt
er um eru beinbrot og afleiðingar þeirra svo og
beinþynning og afleiðing hennar.
Fræðslufundir um byltu- og beinvernd á
göngudeild G-3 á LSH - Fossvogi
Einnig er farið yfir mataræði, hreyfingu og
byltuvarnir. Þessi fræðsla fer fram annan hvern
miðvikudag og tekur eina klukkustund. Gestir
þurfa ekki að greiða fyrir fræðsluna en miðað er
við hámarksfjölda fimm manns.
Fræðslufundirnir hafa farið hægt af stað en
þeir skjólstæðingar sem hafa notið þeirra verið
ánægðir. Oft er varpað ljósi á þætti sem fólk veit
um, en hugar ekki að í daglegu lífi. Margir gera
sér ekki grein fyrir gildi ýmissa umhverfisþátta
varðandi beinheilsu né því hve beinbrot geta
verið alvarleg.
Þeim sjúklingum sem ekki hafa farið í
beinþéttnimælingu er vísað í hana og einnig í
blóðprufu til að útiloka aðra sjúkdóma. Síðan
geta þeir fengið tíma hjá sérfræðingi, Dr.
Gunnari Sigurðssyni, ef þeir kjósa það frekar en
heimilislækni.
Til gamans má geta þess að meðlimur í Félagi
eldri borgara í Kópavogi hafði samband
við okkur en hópur þeirra hittist reglulega í
Digraneskirkju og gerir æfingar undir stjórn
leikfimikennara ásamt fleiru. Fórum við með
fræðsluna þangað og voru u.þ.b. 30 manns
viðstaddir. Allir voru mjög áhugasamir og
spunnust miklar umræður á eftir. Að okkar mati
eru hópar sem þessi kjörinn vettvangur fyrir
svona fræðslu.
Ingibjörg Jónsdóttir og Birna Jósefsdóttir,
hjúkrunarfræðingar á göngudeild G-3. LSH –
Fossvogi.