2 / 8
www.beinvernd.is
Það fréttabréf
sem þú hefur
nú í höndum,
lesandi
góð
ur, er tileinkað
10 ára afmæli
B e i n v e r n d
ar en félagið
var stofnað 12.
mars 1997. Eitt
af markmiðum
B e i n v e r n d a r
hefur frá upp
hafi verið að vekja athygli almenn
ings og stjórnvalda á beinþynningu
sem heilsufarsvandamáli. Keppt hef
ur verið að þessu markmiði á ýmsa
vegu og margt gagnlegt verið gert.
Víst er að almenningur er mun bet
ur upplýstur um sjúkdóminn nú en
áður en félagið var stofnað. Verkefn
inu er þó hvergi nærri lokið. Reyndar
lýkur því aldrei. Nýjar kynslóðir halda
áfram að vaxa úr grasi og þekkingu
á sjúkdómnum þarf að halda við og
endurnýja en þannig heldur baráttan
gegn honum áfram.
Auk þess að líta yfir farinn veg félags
ins sl. áratug og nefna það helsta
sem gert hefur verið fær umfjöll
un um byltur og beinbrot aldraðra
nokkurt vægi í þessu fréttabréfi. Ég
bendi sérstaklega á listann yfir fyrir
byggjandi ráð til að draga úr byltum
og beinbrotum hjá öldruðum í grein
þeirra Aðalsteins Guðmundsson
ar og Önnu Bjargar Aradóttur. Flest
okkar eigum við aldraða ættingja og
þurfum því að vera meðvituð um það
sem gera má til að minnka líkur á að
þeir detti og beinbrotni.
Gleðilegt sumar
Frá ritstjóra
Viltu gerast félagi?
Þeir sem hafa áhuga á að gerast félagar í
Beinvernd geta haft samband við Halldóru
Björnsdóttur, framkvæmdastjóra félagsins,
í síma eða sent tölvupóst. Allir eru hjartan
lega velkomnir.
Beinvernd
Pósthólf 161 – 270 Mosfellsbær
Sími 897 3119
www.beinvernd.is
Eyrún Ólafsdóttir,
hjúkrunarfræðingur
Klínískar leiðbeiningar til að
fyrirbyggja byltur á sjúkrastofnunum
Eygló Ingadóttir hjúkrunarfræðingur
Árlega detta 250 til 350 inniliggjandi
sjúklingar á Landspítala – háskóla
sjúkrahúsi (LSH). Í úttekt sem gerð
var fyrir árið 2001 kom í ljós að 8%
þeirra hlutu beinbrot, 25% fengu mar
og 18% skurði. Byltur geta haft lang
varandi áhrif á lífsgæði fólks þar sem
þær geta leitt til kvíða og ofsahræðslu
við að detta og fleiri einkenna sem oft
hafa verið nefnd „postfall syndrome“
eða byltu-heilkennið. Heilbrigðisástand
eldra fólks getur versnað mikið við bylt
ur og má þar nefna síðari afleiðingar
eins og lungnabólgu, blóðsýkingar og
sáramyndun.
Í byrjun árs 2007 voru gefnar út á LSH
Klínískar leiðbeiningar til að fyrirbyggja
byltur á sjúkrastofnunum.
Leiðbeining
arnar voru unnar af þverfaglegum hópi
fagfólks og eru byggðar á gagnreyndri
þekkingu, sem þýðir að þær taka mið
af bestu þekkingu á hverjum tíma.
Leiðbeiningarnar byggja á vinnuferlum.
Sá fyrsti miðar að því að sjúklingur, 67
ára og eldri, er metinn m.t.t. byltuhættu
við komu á sjúkradeild. Sé hann í byltu
hættu er ætlast til að fagfólk skipu
leggi fyrirbyggjandi aðgerðir sem henta
þessum sjúklingi. Síðan koma vinnu
ferlar sem lýsa því hvað gera skuli þeg
ar sjúklingar leggjast inn á sjúkrahús
vegna byltu, þegar inniliggjandi sjúk
lingar detta og þegar sjúklingar í byltu
hættu eru útskrifaðir heim.
Sem dæmi um ráðleggingar í klín
ísku leiðbeiningunum er að sjúkling
um sé gefin ein matskeið af þorskalýsi
á dag. Nýlegar rannsóknir sýna að 18
–20 míkrógrömm af D-vítamíni (700–
800 ae) geti aukið vöðvastyrk og þar
með jafnvægi hjá öldruðum einstak
lingum með D-vítamínskort. Mikilvægt
er að reyna að fækka lyfjum sem auka
byltuhættu eins og geðlyfjum, svefn
lyfjum og róandi lyfjum og hafa náið
eftirlit með sjúklingum sem taka þessi
lyf. Einnig er mikilvægt að meta vitræna
getu sjúklings, fylgjast vel með óáttuð
um sjúklingi, upplýsa sjúkling og fjöl
skyldu hans um áhættuþætti byltna,
hafa rúmgrindur niðri og forðast höft.
Rannsóknir benda til þess að jafnvæg
isæfingar eins og t.d. Tai Chi geti fyr
irbyggt byltur hjá öldruðum. Gagnlegt
getur verið að framkvæma heimilisat
hugun hjá sjúklingum fyrir útskrift en
kerfisbundin skoðun á hættum í um
hverfinu og að fjarlægja þær er áhrifa
rík leið til að fyrirbyggja byltur.
Hægt er að nálgast
Klínískar leiðbein-
ingar til að fyrirbyggja byltur á sjúkra-
stofnunum
á heimasíðu LSH og á
heimasíðu
Landlæknisembættisins.
Það er von hópsins sem vann að leið
beiningunum að sem flestir innan og
utan LSH nýti sér þær og að byltum á
sjúkrastofnunum fækki.
Þann 5. febrúar sl. var úthlutað úr
Styrktarsjóði Baugs Group og hlaut
Beinvernd 750.000 króna styrk til
verkefnisins
Vertu á verði – minnkaðu
áhættuna á brotum vegna beinþynn-
ingar.
Verkefnið felst í því að afla gagn
reyndra upplýsinga um áhættuþætti og
úrræði gegn beinþynningu, til viðbót
ar því sem fyrir er, auk þess að gefa út
nýtt fræðsluefni fyrir almenning. Verk
efnið tengist þannig þema næsta bein
verndardags sem snýst um að vera vel
á verði og þekkja áhættuþætti bein
þynningar til að draga úr hættu á bein
brotum.
Beinvernd hlýtur styrk úr
Styrktarsjóði Baugs Group