13 / 16
www.beinvernd.is
13
Ítölsk ýsa með
hreinni jógúrt
Fyrir 4-6
1-1,2 kg ýsa
heilhveiti
olía til steikingar
100 g rauðlaukur (saxaður)
50 g sólþurrkaðir tómatar
(saxaðir)
500 ml hrein jógúrt
2 msk. pestó
1 glas fetaostur
20 stk. blandaðar ólífur
Aðferð:
Veltið ýsubitum upp úr heilhveiti
og brúnið í olíu á pönnu. Setjið
ýsubita í eldfast mót. Stráið
yfir söxuðum rauðlauk og
sólþurrkuðum tómötum.
Blandið saman jógúrt og pestó
og hellið yfir fiskinn og setjið að
lokum fetaostinn og ólífurnar
yfir. Bakið í ofni við 180 °C í c.a.
20-30 mín.
Berið fram með salati og
tómötum.
• Góð lýsing skiptir miklu máli. Hafa næturljós.
• Nota stamar mottur í sturtu- og baðkarsbotna.
• Setja handföng við baðkar og sturtu.
• Setja gúmmídúk undir laus teppi á gólfum og mottur,
eða fjarlægja þær.
• Nota veggfestingar fyrir rafmagnssnúrur.
• Nota stöðuga tröppu við verk eins og að skipta um
peru, þvo glugga og þess háttar.
• Staðsetja síma miðsvæðis eða nota þráðlausan síma.
• Hafa eldhúshluti sem eru í daglegri notkun í vinnuhæð.
• Fjarlægja þröskulda.
• Hafa handrið við útitröppur og innitröppur.
• Lagfæra trosnuð og slitin teppi, sérstaklega í stigum.
• Setja hálkustrimla fremst á hálar innitröppur.
• Geyma sand í fötu við útidyrnar yfir vetrartímann og
dreifa sandinum yfir þrepin áður en gengið er niður.
• Nota mannbrodda í snjó og hálku.
Nokkur góð ráð til að minnka hættuna
á byltum og brotum hjá öldruðum
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin WHO í
samvinnu við alþjóðlegu beinverndarsamtökin
IOF og vísindamenn við Sheffield-háskólann
í Bretlandi hafa opnað sérstaka vefsíðu
– FRAX® – með áhættureikni fyrir 10 ára
brotaáhættu. FRAX byggir á staðtölum frá níu
löndum í Evrópu, Asíu og í Bandaríkjunum.
Þetta er einfalt reiknilíkan sem samþættir
klínískar upplýsingar og beinþéttnigildi og spáir
fyrir um líkur þess að einstaklingur beinbrotni
af völdum beinþynningar á næstu 10 árum.
Meginmarkmið lækna sem meðhöndla
sjúklinga með beinþynningu er að draga úr
líkum á beinbrotum af hennar völdum með
sem árangursríkustum hætti. Ákvarðanir um
meðferð verða að byggja á góðu klínísku
áhættumati og viðurkenndri aðferð við það að
skilgreina eða finna þá einstaklinga sem eru í
mestri áhættu.
Miklar væntingar eru til þessa nýja áhættu-
mats, en það er talið mikilvægt skref til að
auðvelda heilbrigðisstarfsfólki um allan heim
að greina þá sem eru í mestri hættu á að
brotna og veita þeim sem besta meðferð.
Greiningin verður mun einfaldari en áður hefur
þekkst auk þess sem áhættumatið tryggir betur
árangur meðferðar og getur þannig fækkað
beinbrotum af völdum beinþynningar og dregið
úr sálfélagslegum og efnahagslegum kostnaði
sem hlýst vegna afleiðinga sjúkdómsins.
Íslenskir vísindamenn undir forustu
prófessors Gunnars Sigurðssonar eru að
vinna sambærilegt reiknilíkan sem byggir á
íslenskum staðtölum.
Nýtt áhættumat FRAX®
Fróðleikur:
Fengið úr bæklingi Landsbjargar
Örugg efri ár